Müslümanların Tarihi-I (Hulefa-i Raşidin Dönemi)

Tarih, geçmişte yaşamış toplumların faaliyetlerini yer ve zaman göstererek sebep-sonuç
ilişkisi içerisinde inceleyen bir bilim dalıdır. Bir tarihî olayda bulunması gereken temel
unsurlar; insan, yer, zaman, sebep ve sonuçtur. Bu sebeple tarihi bir hadise incelenirken bu
temel ilke ve prensiplerin dikkate alınması gerekmektedir. Tarihin omurgasını ve çatısını
oluşturan ana unsurlardan herhangi biri dışta bırakılırsa, araştırılan bir konudan sağlıklı ve
verimli neticelerin elde edilmesi oldukça zordur. Çünkü tarihî olaylar zincirin birbirine bağlı
olan halkaları gibidir. Bu halkalar birbirlerine ne kadar sağlam bağlarla tutunursa, zincir de o
kadar sağlam olur. Eğer halkalardan biri zayıfsa, diğer halkaların güçlü olmasının bir önemi
yoktur. Yani zincir, en zayıf halkasının güçlü olduğu kadar sağlamdır. Bu açıdan tarihi olayın
omurgasına ve çatısına zarar vermekten kaçınılmalıdır. Tarihî olaylar, siyasî, idarî, askerî,
iktisadî, ictimaî ve dinî sebeplerle kendi doğallığı içerisinde meydana gelir. Yani tarih
yapanlar konjonktüre uygun şartlar çerçevesinde birtakım davranışlarda bulunurlar. Bu
davranışlardaki temel faktör; insan olmanın gereğini yapmaktır. O halde tarihî olaylar,
kişilerin faaliyetleri neticesinde şekillenir. Bu bağlamda tarihçiler objektiflik ilkesi
çerçevesinde nesnelliğe gölge düşürecek duygu ve düşüncelerden mümkün olduğu kadar
kaçınmak suretiyle tarih yapanlara saygı duyarak ve onlara sadık kalarak tarihi olayları
değerlendirmelidirler. Subjektiflik içerisinde tarihi olaylara yaklaşılması, onlardan alınması
gereken ders ve ibretleri göz ardı edecektir. Hâlbuki tarih ilminin asıl amaçlarından biri de;
ibret alınmasını sağlamaktır. Bu sebeple tarihçi, kişi ve olaylara ön yargıdan uzak bir bakış
açısıyla yaklaşmalı, gerçekleri kınayıcının kınamasını dikkate almadan ortaya koymalıdır.
Kişilerin konumları ve sıfatları, tarihi olayın önüne geçmemelidir. Yani tarihî bir olay,
sıfatlardan ve konumlardan bağımsız değerlendirilmelidir. İlmî ve akademik bir üslupla
kaleme alınan bu eser, Hulefâ-i Râşidîn dönemi olaylarını objektif bir şekilde tarihin doğasına
uygun olarak eleştirel bakış açısıyla sunmaya çalışmaktadır.